Dynia. Właściwości odżywcze.

Dynia. 

Nie ważne jak wygląda, czy jest wielka i pomarańczowa, czy mała i w paski. Wszystkie gatunki dyni maja te same właściwości zdrowotne, różnią się smakiem (niewiele, ale jednak) oraz grubością skórki. Ostatnio dużą popularnością zaczęła cieszyć się dynia hokkaido, ponieważ ma miękka skórkę i łatwo uprawiać ja w przydomowych ogródkach.

Co zawiera dynia?

– Beta-karoten. Jest to silny antyutleniacz, który ma duże znaczenie w profilaktyce przeciwnowotworowej oraz spowalnia starzenie się organizmu. Beta-karoten przekształca się w organizmie w witaminę A, która wzmacnia oczy, przeciwdziała chorobom układu krążenia oraz krzywicy u dzieci.
– Potas. Utrzymuje równowagę elektrolitów w organizmie i sprawia, że mięśnie dobrze funkcjonują.
– Witaminy z grupy B, zwłaszcza B2. Witaminę C, która wzmacnia układ odpornościowy. Witaminę E – antyoksydant. Witaminę PP, kwas foliowy i pantotenowy. Fosfor, wapń, magnez, żelazo, cynk i selen.

Dynia działa odkwaszająco na organizm i przyspiesza przemianę materii. Zawiera dużo błonnika i celulozy, jest niskokaloryczna i dlatego, pomimo wysokiego indeksu glikemicznemu (IG=75) jest polecana osobom odchudzającym się. Pomaga ciężarnym zwalczyć mdłości i wymioty. Gotowana dynia stosowana jest także pomocniczo przy nieżytach przewodu pokarmowego oraz uporczywych zaparciach.

Dynia gościła na polskim stole „od zawsze”, ale w ostatnim czasie przeżywa prawdziwy renesans. Nie ma się czemu dziwić, biorąc pod uwagę jej wielkie wartości odżywcze i prozdrowotne, oraz fakt, że jest bardzo wdzięcznym materiałem do obróbki kulinarnej. Dynię możemy jeść na ostro jako dodatek do mięs, na słodko jako kompot lub dżem.

DŻEM Z DYNI I SOKU JABŁKOWEGO

składniki:

• 1 kg dyni,
• 1 l. wyciskanego soku jabłkowego 
• sok z jednej cytryny
• 1/2 łyżeczki cynamonu
• 7 goździków
• 1,5 szkl. cukru

Dynię obrać i pokroić na małe kawałki. Włożyć do garnka, zalać sokiem jabłkowym, dodać cukier i dusić na wolnym ogniu tak długo, aż kawałki dyni się rozpadną.

Dodać sok z cytryny i goździki. Nadal gotować na małym ogniu, ale bez przykrycia. Do czasu uzyskania odpowiedniej konsystencji. Wyłowić goździki, dodać cynamon. Wymieszać. Wrzący przełożyć do słoików i odwrócić je do góry dnem.

ARONIA – przepisy na przetwory domowe

O zawartości witamin w owocach aronii pisaliśmy w artykule „Aronia – właściwości zdrowotne”, W poniższym artykule zebraliśmy (z internetu i własnych głów) kilka przepisów na przetwory. Przed przystąpieniem do przerabiania owoców na soki i konfitury dobrze jest aronię zamrozić na kilka dni. Pozbywa się wtedy aronia gorzkiego posmaku. Inny sposobem na zniwelowanie goryczki jest dodanie liści wiśni (dużej ilości)









1. Soki

sok z cytryną

Składniki:

1 kg aronii
400 g cukru
 1 duża cytryna
 250 ml wody
Oczyszczone aronie przekładamy do garnka i rozgniatamy je. Do owoców dodajemy wodę, cukier i sok z cytryny. Gotujemy około 25-30 minut, a następnie odcedzony przez gęste sito sok przelewamy do wyparzonych słoiczków i pasteryzujemy 15 minut od chwili zagotowania się wody.

sok z sokownika

3 kg aronii
1 kg cukru
Sokownik składa się z trzech części. Do dolnej nalewamy wodę, środkowej będzie zbierał się sok, do górnej wrzucamy owoce i cukier. Wkładamy wszystko na piec (gazowy, elektryczny) i podgrzewamy, rurką zbieramy sok. Przelewamy gorący do słoików, przewracamy do góry dnem.

sok z wanilią

1kg odszypułkowanych i przemrożonych owoców aronii
500g cukru
500ml wody
1 laska wanilii

Zamrożoną aronię przełożyć do garnka i zasypać cukrem. Pozostawić na parę godzin. dodać laskę wanilii i wodę. Zagotować. Gotować na małym ogniu 30. Minut. odstawić na noc. Następnego dnia przelać przez sitko. Pozostałe owoce zmiksować blenderem i dodać do soku.

Całość zagotować i rozlać do słoików.
Przewrócić do góry dnem lub pasteryzować 15 min. od zagotowania się wody. Pasteryzowany sok będzie można dłużej przechowywać.

Sok z liściem wiśniowym

4 kg aronii
200 liści z wiśni
3 litry wody
3 kg cukru
6 łyżeczek kwasku cytrynowego
Owoce wraz z wodą gotujemy 10 minut. Odcedzamy. Dodajemy cukier i kwasek cytrynowy. Zagotowujemy. Gorący wlewamy do butelek. Odwracamy do góry dnem lub pasteryzujemy.

2. Nalewki 

nalewka z liściem

60 dag aronii

200 listków wiśni z ogonkami

1,5l wody


Obraną aronię i  listki płuczemy, przecedzamy. Zalewamy zimną wodą doprowadzamy do wrzenia i gotujemy 20 minut. Odstawiamy. Następnego dnia przecedzamy i dodajemy:

2 dag kwasku

80 dag cukru

Ponownie zagotowujemy. odstawiamy, studzimy. Do zimnego soku dodajemy

0,5l spirytusu. Teraz trzeba rozmieszać i przelać do butelek. Pozostawić ją na minimum 2 miesiące. Wstrząsnąć przed otwarciem.

Nalewka z cynamonem

– 1 kg owoców aronii

– 1/4 l. spirytusu

– 1/4 l. wódki

– skórka otarta z dwóch cytryn

– 8 goździków

– posiekana laska wanilii

– 0,5 kg cukru

– pół laski cynamonu (lub szczypta cynamonu mielonego)


Do gąsiorka (pękata, szklana butelka) wkładamy: poduszone owce, wanilię, cynamon, goździki i skórkę z cytryny. Spirytus mieszamy z wódką, po czym zalewamy nimi owoce. Przechowujemy w ciepłym i ciemnym miejscu co najmniej przez miesiąc. Nalewkę zlewamy do innego naczynia, a pozostałe owoce zasypujemy cukrem. Mieszamy je energicznie potrząsając. Tak przygotowany zaczyn ponownie odstawiamy w ciepłe i zaciemnione miejsce. Codziennie potrząsamy naczyniem do całkowitego rozpuszczenia się cukru. Po okołu miesiącu zalewamy syrop, przefiltrowując oraz wyciskając owoce przez bawełnianą szmatkę. Łączymy go z poprzednio zlaną nalewką.

Tak otrzymaną nalewkę przefiltrowujemy przez gazę i przelewamy do butelek. Odstawiamy na 5 miesięcy w ciemne i chłodne miejsce.

3. Dżemy

Dżem z jabłkami

Do garnka wkładamy:

1 kg aronii (uprzednio zmrożonej)

1 kg jabłek,

kilka dojrzałych gruszek,

0,5 kg cukru

sok z dwóch cytryn

sok z dwóch pomarańczy


Krótko smażymy, można dodać żelfix. Przekładamy do słoików, zakręcamy i pasteryzujemy 15 min.

dżem z jabłkami i śliwkami

1 kg jabłek
1 kg śliwek
1 kg aronii (zmrożonej)
1 kg cukru

Pokrojone jabłka, śliwki bez pestek, rozmrożone aronie rozgotowujemy. Smażymy, aż zacznie gęstnieć. Dodajemy cukier, smażymy 20 min. Przekładamy do słoików. Słoiki przewracamy dnem do góry.

Jeżeli macie jakieś sprawdzone przepisy, podzielcie się nimi. Wpiszcie w komentarzach. Zbierzemy je do następnego artykułu.